Drie redenen waarom jij -systemisch- niet op je plek staat en hoe dit je ervan weerhoudt om vanuit overvloed te leven

Het doel van een familieopstelling is om jou tot een krachtige volwassenen te maken. Het helpt je met de rite naar volwassenwording. Een onderdeel van die reis naar volwassenwording is om op je plek te gaan staan in je systeem. Daarvoor heb je een mindset switch te maken: namelijk het durven toe-eigenen van schuld. Veel mensen ambiëren het om onschuldig te zijn. Dit is het lieve meisjes of jongetjes syndroom. Kinderen zijn onschuldig. Volwassenen niet. Om die krachtige volwassene te worden is het belangrijk jezelf te openen voor de volgende realiteit: 

We leven in een duale wereld en vechten soms om dezelfde buit. Het jezelf toe-eigenen van schuld is nodig als je wil groeien naar volwassenheid.

Het aannemen van geluk en het loslaten van zwaarte kan angst en schuldgevoel oproepen. Bang om te leven. Bang voor de liefde. Er is moed voor nodig om het bewust beter te hebben dan anderen. Jezelf geluk toe eigenen is een belangrijk onderdeel van je ontwikkeling. Je mag overvloed ontvangen, voluit leven en schaamteloos genieten.

 

Drie redenen waarom jij niet op je plek staat

Stel dat jouw gezin van herkomst is opgebouwd als een fontein met meerdere bakken. Dan staan je ouders in de bak boven je, je grootouders daar weer boven, en jij staat met je eventuele broers en zussen in de bak onder je ouders. Je eventuele oudere broer/zus staat boven je, je jongere broer/zus onder je. De stroom van water loopt via de bovenste bakken naar beneden toe. In die stroom zit alle energie, kennis, wijsheid, steun, kracht, liefde en pijn die jij mag ontvangen uit je lijn. Dit alles, inclusief de pijn, dient jou op jouw reis in dit leven. Als je niet op je plek staat dan stijg je op in de fontein en ontvang je deze levensstroom niet meer. Er zijn die redenen waarop iemand opstijgt in de fontein:

1. Je zorgt voor iemand boven je. Je neemt oneigenlijke verantwoordelijkheid. 
2. Je oordeelt over gedrag (van je ouders) en besluit het ‘dan maar alleen te doen’. Je weigert te ontvangen wat er is en gaat uit verbinding.
3. Je bent geïdentificeerd geraakt met onverwerkt leed. Dat kan een onverwerkt verdriet zijn van je vader of moeder. Maar ook een overleden broertje of zus die niet wordt erkent. Door een miskraam of abortus. Of iemand die nog leeft maar niet welkom is.

1. Zorgen voor iemand boven je 

Vanuit loyaliteit naar onze familie nemen we verantwoordelijkheden die niet bij ons horen. Je mag het leed bij de ander laten en niet voor diegene gaan dragen. Dit is in een opstelling vaak een emotioneel proces omdat kinderen het vaak moeilijk vinden om hun ouders, broers of zussen in pijn te zien. Zo kan het voorkomen dat een dochter in de bak naast haar vader gaat staan en hem de warmte geeft wat hij mist in het contact met zijn eigen vrouw. Dit houdt het systeem vast. Het is het lot van de dochter en haar verantwoordelijkheid om met die pijn te zijn, de pijn van het zien van een vader die keer op keer een koude schouder krijgt. En het is de verantwoordelijkheid van de vader om zijn eigen leed op te lossen. Of een jongere broer komt op voor zijn oudere broer die wordt gepest. Hij gaat dan op de plek van zijn oudere broer staan. Daarmee staan beide broers niet op hun plek en niet in hun kracht. 

2. Oordeel

Vanuit de logische gedachte dat je het destructieve patroon van een ouder niet wil overnemen, wijs je de slechte gewoonten van het gedrag van je ouders af. De paradox is dat je het patroon dat je afwijst meestal kopieert. Als een selffulfilling profetie. Hoe groter de afwijzing, hoe groter de kans dat je het patroon herhaalt in een andere vorm. Je stapt namelijk bij je ouders weg vanuit de gedachte ‘zo wil ik het niet’. Daardoor mis je de levenskracht uit jouw systeem en ben je in je eentje een probleem aan het oplossen. Als kind hoor je het niet alleen te doen. Accepteer dat jouw ouders je niet het voorbeeld hebben gegeven dat je wenste. Stap terug naar de bak onder hen, geef hen de kans jouw ouder te zijn. Focus je op hoe jij het leven wel graag wil inrichten, in plaats van hoe je het niet-wil.

Een ander oordeel kan gaan over het gebrek aan vertrouwen aan de steun, liefde, begrip of inspiratie die je kan halen bij je ouders. Je durft niet meer uit te reiken want je hebt de deksel al zo vaak op je kop gekregen. Dus sluit je jezelf af en gaat uit verbinding. Dit kan doordat een ouder afwezig heeft gevoeld bij jouw belevingswereld. De grenzen waren bijvoorbeeld te ruim of de nauw en niet op jou afgestemd. Je ouders waren overbezorgd en beschermend en dus met zichzelf bezig. Of je ouders waren fysiek dan wel psychisch ziek. Een andere oorzaak kan zijn doordat je bent geadopteerd en je daardoor ongewenst voelt. Je stijgt dan op uit de fontein en gaat naast je ouders staan. Doordat je besluit dat je het wel alleen doet en/of doordat je de lege plek van één van je ouders overneemt.  

3. Je bent geïdentificeerd met onverwerkt leed dat niet bij jou hoort 

Systemisch gezien mag niets of niemand buiten worden gesloten. Dit loopt uiteen van een familiegeheim, onverwerkt leed tot personen. Wanneer er sprake is van buitensluiting dan gaat een kind in een latere generatie dit onverwerkte leed aankijken. In een opstelling kun je erachter komen wie de eigenaar is van een probleem waarmee jij verstrikt bent geraakt en hoe je dit kunt teruggeven. De eigenaar van het probleem is degene die het probleem heeft op te lossen. Niemand anders. 

In een familie draag je alles bewust en onbewust samen, waarbij de zwaarte willekeurig door het familiegeweten wordt verdeeld onder de leden van de familie. Het hebben van een zwaar lot getuigd van een onbewuste grote liefde voor het familie systeem. Belangrijk wel is om te destilleren welke pijn bij jouw lot hoort en welke pijn je terug te geven hebt zodat ieder in het systeem op zijn of haar plek staat.

 

Hoe kun je deze patronen doorbreken?

Dat is eigenlijk ‘heel simpel’ (in theorie). De reden dat je van je plek afgaat heeft in alle drie de scenario’s te maken met een pijnlijke situatie waarmee je jezelf niet wil verbinden. De oplossing is daarom om te leren om aanwezig te zijn bij heftige emoties. Om de pijn te leren omarmen die bij je lot hoort. Geen ingewikkelde stappen dus, wel vraagt het om moed.  

 

_____________________________________________________________________________

Wil jij de magie van (familie) opstellingen ervaren? En lijkt het je mooi om zowel groepen als individuen te kunnen begeleiden met opstellingen werk? Misschien is de systemisch werk opleiding wat voor jou.